Anh Nguyễn Văn Thủy (32 tuổi, quê Vĩnh Phúc), nhân viên tuần tra đường cao tốc, có 5 năm làm việc tại Trung tâm điều hành đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai (Công ty CP vận hành và bảo trì đường cao tốc Việt Nam).

Công việc chính của anh là tuần tra phương tiện lưu thông trên cao tốc, nếu phát hiện xe dừng đỗ sai quy định thì phải nhắc nhở di chuyển ngay.

Ngoài công việc tuần tra dọc tuyến đường, những ngày gần Tết Nguyên đán do lưu lượng xe đông nên bản thân anh Thuỷ và các nhân viên tuần tra cũng phải xuống đường phân làn liên tục. Công việc căng thẳng từ những ngày giáp Tết đến cận giao thừa mới vãn xe.

“Những ngày trước và sau Tết phương tiện qua lại trên đường đông nên anh em chúng tôi căng thẳng nhất, chỉ cần một tai nạn va chạm nhỏ trên đường là giao thông ùn tắc ngay.

Bởi vậy các nhân viên trong trung tâm thường nói với nhau: Tết vui nhất là không xảy ra vụ tai nạn nào”, anh Thuỷ chia sẻ.

5 năm làm việc tuần tra giao thông trên cao tốc Nội Bài - Lào Cai là cả 5 năm anh Thuỷ không đón giao thừa cùng gia đình.

Là người đã có gia đình riêng, nhưng 5 năm làm ở Trung tâm anh Thuỷ chưa có một cái Tết nào được đón giao thừa với gia đình.  

“Vợ chồng tôi có 2 con nhỏ. Năm nào cũng vậy thấy các con hỏi năm nay bố có đón Tết ở nhà không, tôi rất chạnh lòng. Cũng may vì hiểu được công việc đặc thù của chồng nên vợ tôi hiểu và thông cảm. Nhưng tôi biết cô ấy cũng buồn”, anh nói thêm.

Nhớ về những năm đón giao thừa tại cơ quan, anh Thuỷ nói: "Giờ phút giao thừa, ai cũng thoáng chạnh lòng vì không được sum vầy cùng gia đình. Tuy nhiên vì đặc thù công việc nên tất cả phải cố gắng hoàn thành nhiệm vụ".

Điều an ủi anh Thủy cùng đồng nghiệp là vào thời khắc chuyển giao năm cũ sang năm mới, lãnh đạo trung tâm có tổ chức chúc Tết cán bộ nhân viên. Niềm vui nho nhỏ này cũng khiến anh em được an ủi phần nào.

Tết vắng nhà và món quà đặc biệt

Khác với anh Thủy, anh Nguyễn Anh Ngọc (25 tuổi, Vĩnh Phúc) chưa lập gia đình. Công tác tại Trung tâm điều hành đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai được 5 năm, cũng là 5 năm anh ăn Tết tại cơ quan.

“Đây là đặc trưng công việc của ngành giao thông. Ngày Tết, các phương tiện lưu thông nhiều nên bắt buộc chúng tôi phải tăng cường để đảm bảo an toàn trên tuyến đường…”, anh Ngọc nói.

Đi làm ngày Tết, anh Ngọc có nhiều kỷ niệm khá thú vị. Anh kể, năm 2013 khi mới vào làm ở Trung tâm điều hành đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, anh được phân công ở lại trực Tết.

Hôm đó là mùng 1 Tết khi đang mải miết phân làn đường thì bỗng nhiên có một vị khách đánh xe vào làn đường dừng khẩn cấp.

Khi anh chưa biết cụ thể sự việc như thế nào thì người đàn ông khoảng 50 tuổi đến gần trao cho anh bao lì xì màu đỏ rồi nói: "Thấy anh làm việc ngày đầu năm vất vả, trong khi mọi người đều nghỉ ngơi, tôi lì xì và chúc anh năm mới mạnh khoẻ, may mắn".

Món quà nhỏ nhưng chứa đựng tình cảm của một người lạ khiến anh Ngọc vô cùng bất ngờ.

Nhân viên thu phí Lê Thị Nhâm

Làm việc 4 năm tại Trung tâm điều hành đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai là 4 năm Lê Thị Nhâm (25 tuổi ở Lý Nhân, Hà Nam) đều ăn Tết ở cơ quan.

“Bố mẹ em và gia đình cũng buồn khi con gái vắng nhà ngày Tết và em cũng thấy tủi thân nhưng vì công việc nên chúng em không thể khác được”, Nhâm chia sẻ.

Vào những ngày cận Tết, Nhâm đều về quê thăm hỏi gia đình, sau đó quay trở lại với công việc nhân viên thu phí đường.

Công việc những ngày Tết của Nhâm tuy không được ở bên gia đình, nhưng bù lại cô nhận nhận được những món quà tinh thần từ chính hành khách trên đường.

Đó có thể là bao lì xì 10.00 - 20.000 đồng, nhưng hơn cả đó là những lời chúc mừng mới năm từ những hành khách vốn thân quen hàng ngày qua trạm thu phí nơi Nhâm làm việc.

“Có những chủ phương tiện sáng mùng 1 Tết đi chơi qua trạm cũng gửi lời hỏi thăm chúng tôi. Thậm chí có người còn để sẵn bao lì xì đưa kèm theo thẻ phí đường mừng tuổi năm mới”, Nhâm cho biết.

Đây thực sự là những món quà đặc biệt với cô gái này bởi ngày Tết phải xa gia đình nhưng họ vẫn nhận được sự quan tâm chân thành từ những hành khách qua đường.

Cảnh lãng mạn trên chuyến tàu đưa người phương Nam về miền Bắc đón Tết

Không chọn đường hàng không, nhiều người sinh sống, làm ăn ở phương nam vẫn đi tàu hỏa về quê đón Tết. Những cây mai vàng rực rỡ nắng phương nam cũng được mang theo các chuyến tàu về quê hương.

Mike Tyson tiết lộ rằng từng suýt chết hồi tháng 6 vừa qua khi mất đi một nửa lượng máu trong cơ thể. Tuy nhiên, ông vẫn xuất sắc chiến thắng số phận để trở lại võ đài ở tuổi 58.

Võ sĩ huyền thoại người Mỹ tiết lộ: "Tôi đã thất bại trước Jake Paul nhưng vẫn cảm thấy mình đã chiến thắng. Tôi biết ơn trận đấu đêm qua. Tôi không hối tiếc khi bước lên võ đài.

Tôi suýt chết hồi tháng 6 khi phải truyền máu 8 lần. Tôi mất một nửa lượng máu trong cơ thể và sụt tới 11kg. Tôi đã chiến đấu để giành giật sự sống, phải chiến đấu để khỏe mạnh trở lại. Vì vậy, tôi cảm thấy mình vẫn là người chiến thắng.

Sau khi trải qua 8 hiệp đấu, với một võ sĩ tài năng và chỉ bằng một nửa tuổi của tôi, tại sân vận động chật kín khán giả ở Dallas, tôi nghĩ mình đã có trải nghiệm mà bất kỳ người đàn ông nào cũng mong muốn. Cảm ơn các bạn".

Ban đầu, trận quyết chiến giữa Mike Tyson và Jake Paul dự kiến diễn ra vào tháng 7 nhưng sau đó, trận đấu này phải hoãn 4 tháng vì Mike Tyson gặp vấn đề về sức khỏe.

Được biết, Mike Tyson vẫn nhận được 20 triệu USD dù thất bại trước Jake Paul. Ông khẳng định sẽ tiếp tục bước lên võ đài trong tương lai. Thậm chí, "Mike thép" còn thách đấu với anh trai của Jake Paul là Logan Paul.

Mike Tyson chia sẻ nhanh sau trận đấu: "Tôi rất vui. Tôi đến đây để chiến đấu. Tôi biết Jake Paul là võ sĩ giỏi. Cậu ấy cũng chuẩn bị rất kỹ cho trận đấu này.

Tôi không muốn chứng minh bất kỳ điều gì với ai, ngoài bản thân mình. Tôi hài lòng với những gì mình có thể làm. Tôi đã bị chấn thương đầu gối nhưng đó không phải là lý do biện hộ.

Tôi có thói quen cắn găng tay khi thi đấu. Tôi bị ám ảnh bởi việc cắn. Tôi không nghĩ đây là trận đấu cuối cùng của mình. Đối thủ tiếp theo của tôi có thể là anh trai của cậu ta (Logan Paul)".

Một bộ phận không nhỏ người Việt hôm nay coi đánh đấm là phương cách duy nhất để “nói chuyện phải trái”? Nguyên nhân sâu xa của mọi chuyện trên là ở văn hóa.

LTS: Việt Nam đang hội nhập và phát triển, Việt Nam đang thay đổi, đầy thông tin và cơ hội mới; nhưng Việt Nam đang thiếu điều gì đó. Những câu chuyện về một bài hát mới, làn điệu dân ca ngọt ngào hay một vở kịch hay, hoặc những buổi hòa nhạc đẳng cấp không có trong danh sách truyện trò của người Việt. Thay vào đó, có quá nhiều quán nhậu, người nhậu, nhà xe, điện thoại, tranh giành... Không còn chỗ cho văn hóa nghệ thuật, tâm hồn người Việt đang bị sa mạc hóa. Tuần Việt Nam giới thiệu loạt bài viết của họa sĩ, nhà văn hóa Lê Thiết Cương.

Giả sử vào một buổi tối của năm 1986, có một cô gái ở ngoại ô Hà Nội, sau khi đi chơi về, đi ngủ và giấc ngủ của cô ấy liền một mạch 30 năm mới tỉnh dậy… 

Sáng nay một buổi sáng 2016, cô gái đi vào thành phố thì chắc chắn cô sẽ bị lạc. Đương nhiên, vì cảnh xưa người cũ đâu còn như trước, ba chục năm rồi chứ ít gì.

Quá nhiều đường sá mới, phố phường mới, nhiều cầu to cầu bé, nhiều khu đô thị tên nước ngoài, nhiều chung cư lênh khênh. Đã vậy lại còn bị hoa mắt vì quá nhiều xe cộ, chả thiếu thương hiệu gì Âu, Mỹ, Nhật xe nào cũng đẹp, cũng bóng nhoáng. 

Chương trình hòa nhạc Điều Còn Mãi tại Nhà hát lớn Hà Nội.

Quá nhiều quần áo, váy xanh đỏ hàng hiệu nõn nà, thơm phức. Quá nhiều biển quảng cáo ngang dọc, quá nhiều đèn đóm lập lòe nhấp nháy, giăng mắc khắp phố phường. Quá nhiều đình chùa, mới toe, rối rắm cầu kỳ và những pho tượng tạc đẽo bôi chát bằng sơn công nghiệp kệch cỡm, dị hợm, lòe loẹt.

Thế thì làm gì cô gái ấy chả lạc. Tuy nhiên lạc đường thì chả sợ, cô ấy sẽ dừng lại mua bản đồ hoặc hỏi đường, sẽ vẫn đi đến nơi về đến chốn nhưng lạc lõng thì chịu chết, chả ai giúp cô ấy được đâu. Con tàu tốc hành của đời sống hôm nay không còn chỗ cho những người vẫn giữ nếp sống cũ. Hành khách của chuyến tàu hôm nay phần đông là những người “nhanh nhẹn”, “năng động”, quyết liệt, thực tế, toan tính…họ có cùng chí hướng lao đến cái ga vật chất, bất chất một đời sống tinh thần ngày càng nghèo nàn.

Lật lại xấp ảnh cũ, chân dung người Việt cách đây ba chục năm khác xa bây giờ, họ lành hiền, chất phác, họ cũng nhanh nhẹn cũng quyết liệt chứ, nếu không thì họ đi qua hai cuộc chiến để đến ngày thống nhất sao được. Những người Việt hôm nay cũng là người Việt, họ chính là con cháu của người Việt 30 năm trước nhưng tôi thấy họ hình như không còn là người Việt nữa.

Người Việt hôm nay dữ tợn quá, bạn có đi đường trường mới cảm nhận rõ: mạnh ai nấy đi, ai cũng mạnh, cũng khỏe, cũng hừng hực, lạng lách đánh võng, vượt ẩu, đua chen bằng mọi cách, bất chấp tính mạng của mình và người khác, coi thường luật lệ giao thông. Số lượng người chết vì tai nạn giao thông ngày càng tăng, hễ va chạm xe cộ thì sẵn sàng ẩu đả. Vô số vụ đánh nhau, chửi nhau, đâm chém chỉ vì những nguyên nhân rất bình thường, chỉ vì một câu nói, một ánh nhìn… Một bộ phận không nhỏ người Việt hôm nay coi đánh đấm là phương cách duy nhất để “nói chuyện phải trái” thì phải?

Nguyên nhân sâu xa của mọi câu chuyện trên là ở văn hóa. So với thời điểm cách đây vài thập kỷ thì văn hóa nền của người Việt hôm nay đã tụt xuống một bước.

Đổi mới và phát triển kinh tế là hoàn toàn đúng nhưng giá như nên chú trọng phát triển song song cả văn hóa và kinh tế. Thậm chí phát triển văn hóa trước đã rồi hãy phát triển kinh tế, văn hóa phải đi trước thì đó mới là phát triển đúng nghĩa, đó mới là phát triển bền vững. Chính vì không coi trọng văn hóa nên cái lối sống chạy đua theo vật chất, coi vật chất là giá trị sống, là giá trị duy nhất đang ngày càng phổ biến, lấn át và thắng thế.

Tinh thần trọc phú đang áp đảo và ngự trị ở mọi ngóc ngách đời sống từ trên xuống dưới, từ thành thị đến nông thôn. Sự nguy hiểm là nông  thôn, làng xã nơi sinh ra, nơi lưu giữ, bảo tồn  những giá trị căn cốt của tinh thần Việt, văn hóa truyền thống Việt (cái lũy tre văn hóa của làng) tưởng như không bao giờ bị vỡ bởi vì đã được thử thách qua bao thăng trầm của lịch sử nay bắt đầu vỡ nát. Tại sao hơn 2.500 năm không vỡ, không mất, nay phát triển có mấy chục năm đã vỡ ?

Văn hóa vừa trừu tượng vừa cụ thể, nó ẩn hiện, nó có có không không mà bao trùm lên toàn bộ đời sống, chi phối mọi mặt của đời sống, đời sống mỗi cá nhân, mỗi gia đình cũng như toàn xã hội. Tất cả những nhếch nhác hôm nay đều có nguyên nhân từ sự xuống cấp văn hóa. Lạ là ở chỗ thời chiến tranh gian khổ, thời hậu chiến đói nghèo văn hóa nền của xã hội lại cao hơn bây giờ, khi mà cuộc sống đã no đủ hơn, bát cơm đầy hơn, miếng thịt to hơn, quần áo lành lặn hơn, nhà cửa xe cộ bóng nhoáng hơn. Tiếc là chỉ có mấy chục năm mà văn hóa lại xuống cấp nhanh như thế.

Nếu muốn đắp lại để cái nền (văn hóa) bằng với cái nền cũ thì không thể mấy chục năm là xong bởi vì phá thì dễ thì nhanh, xây thì khó và tốn thời gian hơn nhiều. Chưa kể chả nhẽ chỉ nỗ lực để bằng cái cũ. Thế mới thấy cái giá để có được thành tựu kinh tế hôm nay là quá đắt. Thậm chí không bõ, thêm được tí GDP, tí tiền mà mất văn hóa như vậy thì đúng là được không bõ với mất.

(Còn nữa)

Lê Thiết Cương